Danie Główne

Bigos Myśliwski

Czas przygotowania: 3-4 godziny (+ odstawienie na 1-2 dni)
Trudność: Średnia
Porcje: 8-10 osób

Królewski Bigos - Perła Polskiej Kuchni

Bigos myśliwski to jedno z najbardziej znanych i cenionych dań kuchni polskiej, często nazywane "polskim daniem narodowym". Ta wyjątkowa potrawa ma długą historię, sięgającą XVI wieku, kiedy to była przygotowywana przez szlachtę i podawana podczas polowań - stąd przydomek "myśliwski".

Bigos to także danie symboliczne - łączy w sobie różne składniki, podobnie jak Polska łączyła różne kultury i tradycje. Jego smak poprawia się z każdym odgrzaniem, dlatego najlepiej przygotować go z wyprzedzeniem i odgrzewać przez kolejne dni.

Składniki

Składniki podstawowe:

  • 1 kg kapusty kiszonej
  • 500 g kapusty białej świeżej
  • 500 g mięsa wieprzowego (łopatka lub karczek)
  • 300 g wołowiny (np. antrykot)
  • 300 g kiełbasy myśliwskiej
  • 200 g boczku wędzonego
  • 100 g wędzonej słoniny
  • 50 g suszonych grzybów leśnych (borowiki, podgrzybki)
  • 3 średnie cebule
  • 2 jabłka (najlepiej kwaśne, np. antonówki)
  • 100 ml czerwonego wytrawnego wina
  • 2-3 łyżki koncentratu pomidorowego
  • 3-4 ząbki czosnku
  • 3 łyżki smalcu lub oleju do smażenia

Przyprawy:

  • 3 liście laurowe
  • 5-6 ziaren ziela angielskiego
  • 5-6 ziaren jałowca
  • 1 łyżeczka kminu
  • 1 łyżeczka majeranku
  • 1/2 łyżeczki pieprzu czarnego mielonego
  • Sól do smaku
  • 1 łyżeczka cukru (opcjonalnie, do zbalansowania kwaśności)
  • 2-3 suszone śliwki (opcjonalnie)

Przygotowanie

Przygotowanie wstępne:

  1. Suszone grzyby namocz w ciepłej wodzie na około 30 minut, następnie gotuj je w tej samej wodzie przez około 20-30 minut, aż będą miękkie.
  2. Kapustę kiszoną przepłucz pod zimną wodą (tylko jeśli jest bardzo kwaśna), odciśnij i posiekaj.
  3. Kapustę białą poszatkuj drobno.
  4. Mięso wieprzowe i wołowe pokrój w kostkę o boku około 2 cm.
  5. Kiełbasę pokrój w plasterki, a boczek i słoninę w małą kostkę.
  6. Cebule pokrój w kostkę, czosnek posiekaj drobno.
  7. Jabłka obierz i zetrzyj na tarce o grubych oczkach.
  8. Ugotowane grzyby pokrój w paseczki, wywar zachowaj.

Przygotowanie mięsa:

  1. W dużym garnku rozgrzej 2 łyżki smalcu lub oleju.
  2. Wrzuć pokrojoną słoninę i boczek, smaż na średnim ogniu, aż wytopi się tłuszcz.
  3. Dodaj pokrojoną cebulę i smaż, aż się zeszkli.
  4. Na patelni rozgrzej pozostały smalec i smaż mięso wieprzowe i wołowe partiami, aż się zarumieni. Każdą partię dopraw solą i pieprzem.
  5. Przełóż usmażone mięso do garnka z cebulą i boczkiem.
  6. Na tej samej patelni podsmaż kiełbasę i również dodaj do garnka.

Gotowanie bigosu:

  1. Do garnka z mięsem dodaj kapustę kiszoną i białą, wymieszaj.
  2. Dodaj przyprawy: liście laurowe, ziele angielskie, jałowiec, kmin, majeranek oraz czosnek.
  3. Wlej wywar z grzybów i dodaj pokrojone grzyby.
  4. Dodaj koncentrat pomidorowy i czerwone wino.
  5. Całość dokładnie wymieszaj i gotuj na małym ogniu przez około 1,5-2 godziny, mieszając od czasu do czasu, by zapobiec przypaleniu.
  6. Po tym czasie dodaj starte jabłka i ewentualnie posiekane suszone śliwki.
  7. Kontynuuj gotowanie przez kolejne 30-45 minut.
  8. Spróbuj i dopraw do smaku solą, pieprzem, a jeśli kapusta jest zbyt kwaśna, dodaj szczyptę cukru.

Dojrzewanie i podawanie:

Bigos najlepiej smakuje po 1-2 dniach "dojrzewania". Po ugotowaniu odstaw go do wystudzenia, a następnie przechowuj w chłodnym miejscu. Przez kolejne dni odgrzewaj całość i gotuj na małym ogniu przez około 30 minut. Z każdym odgrzaniem bigos staje się smaczniejszy!

Podawaj gorący, z chlebem żytnim lub ziemniakami. Tradycyjnie bigos serwuje się również z kieliszkiem wódki, która doskonale komponuje się z jego intensywnym smakiem.

Porady i Wskazówki

  • Proporcje kapusty: Możesz dostosować proporcje kapusty kiszonej do świeżej według własnych preferencji. Więcej kiszonej da bardziej kwaśny smak.
  • Wybór mięsa: Im więcej rodzajów mięsa, tym bogatszy smak. Możesz dodać również dziczyznę (sarnina, dzik), jeśli masz dostęp.
  • Czas gotowania: Bigos można gotować nawet 4-5 godzin na bardzo małym ogniu. Im dłużej, tym lepiej składniki oddają swoje aromaty.
  • Odgrzewanie: Przy każdym odgrzewaniu dodaj odrobinę wody lub wina, by bigos nie był za suchy.
  • Przechowywanie: Bigos można z powodzeniem zamrozić. Po rozmrożeniu i odgrzaniu smakuje równie dobrze, a nawet lepiej.
  • Warianty: W niektórych regionach Polski do bigosu dodaje się również inne składniki, jak powidła śliwkowe, miód, suszone morele, czy nawet trochę gorzkiej czekolady dla pogłębienia smaku.

Historia i Ciekawostki

Bigos ma długą historię w polskiej kuchni, sięgającą co najmniej XVI wieku. Pierwotnie był przygotowywany przez szlachtę jako potrawa myśliwska, stąd jego nazwa "bigos myśliwski". Składnikami były różne rodzaje upolowanego mięsa, które gotowano z kapustą.

Adam Mickiewicz w poemacie "Pan Tadeusz" poświęcił bigosowi aż 20 wersów, opisując jego przygotowanie i wychwalając smak tej potrawy. Stał się on symbolem polskiej gościnności i tradycji kulinarnej.

W dawnych czasach bigos był przygotowywany w dużych ilościach i zabierany na polowania, gdzie był odgrzewany na otwartym ogniu. Zyskiwał wtedy dodatkowy aromat dymu, który wzbogacał jego smak.

Każdy region Polski ma swoją odmianę bigosu, różniącą się proporcjami składników i dodatkami. Bigos galicyjski zawiera więcej pomidorów, bigos litewski - więcej grzybów, a bigos staropolski charakteryzuje się dużą ilością różnych mięs i dodatkiem wina.

Co ciekawe, podobne dania można znaleźć również w innych krajach Europy Środkowej i Wschodniej, co świadczy o wspólnych korzeniach kulinarnych tego regionu.

Komentarze

Piotr Kowalczyk

15 listopada 2022

Rewelacyjny przepis! Dodałem trochę więcej wina i kilka suszonych śliwek - wyszło obłędnie. Robiłem na święta i wszyscy byli zachwyceni.

Maria Wójcik

2 grudnia 2022

Czy można zrobić wersję bez mięsa lub z samą kiełbasą? Nie jadam wieprzowiny, ale chciałabym spróbować tego bigosu.

Admin

3 grudnia 2022

@Maria - oczywiście, możesz zrobić bigos tylko z kiełbasą myśliwską i wędzonkami. Dodaj więcej grzybów dla głębi smaku. Wiele osób robi też wersję wegetariańską z dużą ilością grzybów i warzyw.

Dodaj komentarz